Ceramika, od lat jest istotnym elementem naszego codziennego życia. Wykorzystywana jest w wielu dziedzinach, od budownictwa, przez przemysł, aż po sztukę. Ale co to jest ceramika? Jakie są jej właściwości? Jak powstaje? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w poniższym artykule. Dodatkowo możecie dowiedzieć się czym skleić ceramikę.
Agenda:
- Co to jest ceramika?
- Historia
- Rodzaje ceramiki
- Właściwości
- Proces produkcji
- Zastosowanie
- Czym skleić ceramikę?
Co to jest ceramika?
Rozpoczynając od podstaw, warto zdefiniować, co to jest ceramika. W kontekście tradycyjnym, termin „ceramika” odnosi się do wszelkiego rodzaju materiałów i produktów, które powstają w wyniku wypalania odpowiednio ukształtowanej gliny. Słowo „ceramika” wywodzi się od greckiego słowa „keramos”, które oznacza „glina” lub „ziemię”.
Produkty ceramiczne charakteryzują się wysoką trwałością, co jest wynikiem wypalania uformowanego wcześniej produktu w wysokiej temperaturze. Ze względu na swoje unikalne właściwości, ceramika jest stosowana w różnych dziedzinach – od transportu, przez hutnictwo, budownictwo, architekturę, aż po medycynę.
Historia
Ceramika nie jest wynalazkiem nowym. Jest znana i używana przez ludzkość już od kilku tysięcy lat, idealnie odzwierciedlając naszą historię, modę panującą w danym okresie oraz postęp technologiczny. Początki ceramiki sięgają aż do paleolitu, kiedy to pierwsi ludzie zauważyli, że glina jest wyjątkowo plastyczna i łatwa do modelowania. Z tego powodu, zaczęli oni tworzyć z niej proste narzędzia gospodarcze. Sztuka ceramiki narodziła się dopiero w starożytności, kiedy to zaczęto tworzyć artystyczne przedmioty ceramiczne w Mezopotamii, Egipcie i na Krecie. Ceramika szczególnie wysoki poziom osiągnęła w Grecji, gdzie można było spotkać bogato zdobione przedmioty w różnych formach i rozmiarach.
Rodzaje ceramiki
Ceramikę można podzielić na różne rodzaje, w zależności od obszaru zastosowania danego produktu. Są to między innymi:
- Ceramika artystyczna – obejmuje różnego rodzaju wyroby użytkowe i dekoracyjne, takie jak wazony, flakony czy naczynia.
- Ceramika inżynierska – jest jednym z najtwardszych materiałów inżynierskich.
- Ceramika sanitarna – obejmuje takie produkty jak kompakty WC, bidety, toalety, wanny czy brodziki.
Ceramikę można również podzielić na podstawie materiałów, z których powstała. Głównym składnikiem ceramiki jest glina – materiał powstały w wyniku gromadzenia się osadów, głównie kwarcu, skalenia oraz minerałów ilastych. W zależności od rodzaju użytej gliny oraz sposobu jej przygotowania, wyróżniamy następujące rodzaje ceramiki:
- Biskwit – są to wyroby niepokryte szkliwem lub wypalone jedynie raz.
- Terakota – nieszkliwiona ceramika, często wykorzystywana w architekturze. Tworzy się ją z naturalnych glin w kolorach od żółtego aż po czerwony.
- Wyroby garncarskie – wypalana w niskiej temperaturze ceramika wykonana z gliny pospolitej.
- Kamionka – ceramika często wykorzystywana do produkcji naczyń kuchennych. Tworzy się ją z gliny kamionkowej z przewagą piasku kwarcowego i skalenia.
Właściwości
Ceramika, jako tworzywo z grupy materiałów inżynierskich, obok metali i polimerów, posiada wiele specyficznych właściwości. Te właściwości będą się nieco różnić w zależności od tego, z jakiego rodzaju ceramiki dany produkt czy naczynie zostało wykonane.
Na przykład, ceramikę kamionkową charakteryzują takie właściwości jak:
- Odporność na działanie czynników chemicznych
- Odporność na działanie wysokich temperatur
- Twardość (odporność między innymi na ścieranie)
- Właściwości izolacyjne (ceramika nie przewodzi prądu)
- Ognioodporność
Proces produkcji
Produkcja ceramiki składa się z kilku etapów, które są niezwykle ważne, jeśli chcemy otrzymywać piękne, solidnie wykonane, trwałe produkty.
Etapami produkcji ceramiki są:
- Przygotowanie masy – na tym etapie bardzo ważne jest, aby do naszej masy nie dostały się żadne zanieczyszczenia.
- Formowanie produktu – drugim etapem produkcji jest uformowanie wybraną przez nas metodą danego produktu, którym może być na przykład solniczka i pieprzniczka.
- Wypał wstępny – kolejny etap to wstępne wypalanie wyrobów ceramicznych w temperaturze 800 stopni Celsjusza. Po wykonaniu tego etapu uzyskujemy biskwit.
- Malowanie naczyń – po wstępnym wypaleniu wyroby ceramiczne poddaje się procesowi malowania. To właśnie na tym etapie nakładane są misterne wzory, które cieszą nasze oko.
- Szkliwienie – po naniesieniu kolorów produkty wytworzone z ceramiki poddawane są procesowi szkliwienia, dzięki którym kolory utrzymują swoje oryginalne nasycenie, a wzory nie powinny się ścierać.
- Wypalanie końcowe – pomalowane i pokryte szkliwem produkty wypala się w specjalnie przeznaczonych do tych celów piecach, w których temperatura niekiedy przekracza 1200 stopni Celsjusza.
Zastosowanie
Ze względu na swoje unikalne właściwości, ceramika znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach. W zależności od swojego rodzaju, ceramika może być wykorzystywana do produkcji różnych produktów, od naczyń, przez elementy konstrukcyjne, aż po elementy dekoracyjne.
Bardzo popularnym zastosowaniem ceramiki są różnego rodzaju naczynia, takie jak talerze, miski, kubki czy porcelana. Dzięki temu, że ceramika jest odporna na wysokie temperatury, naczynia ceramiczne mogą być używane do przyrządzania i podawania gorących potraw.
Ceramika budowlana jest często wykorzystywana do produkcji cegieł, dachówek, płytek ceramicznych, a nawet elementów sanitarnych, takich jak umywalki czy toalety. Jest ona również powszechnie stosowana w przemyśle, gdzie jest wykorzystywana do produkcji różnych elementów maszyn i urządzeń, takich jak łożyska, tarcze hamulcowe, czy nawet elementy silników. Dodatkowo ceramika jest także popularnym materiałem w sztuce. Artystyczna ceramika, taka jak wazony, figurki czy rzeźby, jest ceniona za swoją unikalność i piękno.
Czym skleić ceramikę?
Jeśli zastanawiasz się czym skleić ceramikę, aby zachowała swoje właściwości. Możesz użyć specjalnego kleju ceramicznego lub kleju epoksydowego, które są dostępne w sklepach budowlanych. Klej ceramiczny jest stworzony specjalnie do sklejania ceramiki i zapewnia mocne połączenie. Klej epoksydowy również jest skutecznym wyborem, ponieważ utwardza się w trwałą i wytrzymałą warstwę. Ważne jest, aby przed sklejeniem ceramiki upewnić się, że powierzchnie są czyste i suche, a także stosować się do instrukcji dotyczących aplikacji i utwardzania kleju.
W przyszłości możemy spodziewać się jeszcze większego wykorzystania ceramiki, zarówno w nowych technologiach, jak i w tradycyjnych dziedzinach. Bez względu na to, czy chodzi o budownictwo, przemysł, czy sztukę, ceramika zawsze będzie miała swoje miejsce.
